Stillevens met blauwe stofdoek

"Schilderssalaris"

Olie op paneel

60x48 cm

"Kom met glazen vaas"

Olie op paneel

40x30 cm

Voedsel voor de ziel

Kunst is voedsel voor de ziel. Het zou bijgevolg geen vergif moeten zijn. Het is de reden waarom ik me niet achter menig hedendaags "kunstenaar" wil of kan scharen. Soms heeft men de indruk dat sommigen van hen - bewust of onbewust - er gewoon op uit zijn om de ziel van de mens te vergiftigen.

Om dit te vermijden, moet een kunstenaar spiritueel in verbinding staan met de ziel, het hogere, de Bron der dingen... Indien hij deze verbinding niet heeft, of er niet naar streeft deze te onderhouden en te cultiveren, of er zelfs botweg geen interesse in heeft, of indien deze schakel wel gewenst maar onvoldoende ontwikkeld is, zal de kunstenaar moeite hebben om te onderscheiden wat voedzaam is voor de ziel, en wat niet. Een overdaad aan gedachten en verlangens vertroebelt de geest en maakt dat men eender welk project begint, onwetend of men gif aan het mengen is, voedsel, of medicijn.

Kunst heeft de kracht om mensen diep te beroeren, en het zou hen niet alleen geestelijk moeten beroeren, maar ook materieel. Dit is een tweede punt. Een kunstwerk met onnauwkeurige weergave van het materieel aspect van een scene, kan een toeschouwer een ogenblikkelijke diepe impressie nalaten, maar het gebrek aan weergave van de materie, weerhoudt hem ervan om de scene werkelijk te betreden, zijn ogen te laten dwalen over alle objecten, figuren, en vormen, ze te onderzoeken alsof hij ter plaatse was tot hij opgeslorpt wordt door de scene en het gevoel heeft er fysiek deel van uit te maken.

Een uiterst gedetailleerde weergave van de realiteit zonder de spirituele kracht om de toeschouwer te beroeren, kan men daarentegen een mislukt kunstwerk noemen.

Daarom heeft de spirituele insteek prioriteit op de feitelijke weergave, echter een goede spirituele insteek met een tekort aan weergave van het fysieke, is als proeven van een heerlijk gerecht dat vervolgens op een onbereikbare plaats wordt gezet, met slechts de geur om ons te kwellen.

Hoewel een overdaad aan detail makkelijk imponeert, is het geen vereiste of garantie voor een magnifiek kunstwerk. Eenvoud siert, een minimum aan detail is echter vereist om de toeschouwer een scene fysiek te laten betreden en hem zo de meest complete ervaring van de beeldende kunst te bieden.

Ten derde is er stijl; iedere kunstenaar ontwikkelt zijn eigen stijl, en dit hangt samen met zijn persoonlijkheid en temperament. De stijl die een kunstenaar ontwikkelt is als zijn handtekening of de vingerafdruk van zijn persoonlijkheid. Stijlen prefereren is grotendeels een kwestie van persoonlijk voorkeur en als beoordelingscriterium vrij irrelevant: er zijn verschillende scholen binnen de kunst die ieder hun eigen stijl hebben, en binnen iedere school zijn er goede en minder goede werken.

Laat ons vooral onthouden dat stijl zonder spirituele connectie leidt tot oppervlakkigheid, smakeloosheid, decadentie of erger. Stijl zonder erom te geven een wereld vorm te geven, is nonchalance of artistieke terughoudendheid, of gewoon gemakzucht.

Torso in Basalto
Gezien in het Uffizi museum in Firenze.

Olie op paneel
80x52cm

Paracelsus zegt:

"Know that man makes great discoveries concerning future and hidden things, which are despised and scoffed at by the ignorant who do not realize what nature can accomplish by value of her spirit. Thus, the uncertain arts are in such a state now that a new generation must come, full of prophetic or sibylline spirit, which will awaken and direct the skills and arts. The arts of this kind are quite old, and enjoyed great reputation among the ancient. They are kept secret and taught secretly. For the students of these arts devoted their time to contemplation and inner faith, and by such means discovered and proved many great things. But the men of today have no longer such capacity for imagination and faith; today their minds are exclusively concerned with things that are pleasant to the flesh and the blood; only what the flesh and the blood want and desire is being studied, that alone is still being practiced. These arts are uncertain today because man is uncertain in himself. For he who is not certain in himself cannot be certain in his actions; a sceptic can never create anything enduring, nor can anyone who serves only the body accomplish true spiritual works."

       – Paracelsus, Astronomia Magna , 1537-38.